(1)
Pomnik Obrońców Wybrzeża - pomnik w Gdańsku na Westerplatte, przy wejściu do portu, upamiętniający polskich obrońców wybrzeża we wrześniu 1939 w formie kopca (nie jest nazywany kopcem) z monumentem o wysokości 23 metrów.
Budowa dzieła została zainicjowana przez Radę Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa.
Monument składa się z 236 bloków granitowych przywiezionych z kamieniołomów w Strzegomiu i Borowie o łącznej wadze 1150 t i ozdobiony płaskorzeźbami oraz napisami. Autorami projektu pomnika, wybranego spośród 63 innych, są: Adam Haupt, Franciszek Duszeńko, Henryk Kitowski.
Budowa pomnika, przy której pracowały zespoły budowlane, kamieniarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne, inżynieryjne trwała 2 lata. Uroczystość odsłonięcia odbyła się 9 października 1966.
W bezpośrednim sąsiedztwie półwyspu Westerplatte, znajduje się unikalny zabytek sztuki fortyfikacyjnej – Twierdza Wisłoujście. Nazwa Wisłoujście wywodzi się z czasów, gdy ujście Wisły znajdowało się bezpośrednio na północ od Twierdzy Wisłoujście. Miejsce to stanowiło ważny z punktu widzenia strategicznego teren, skąd można było kontrolować ruch statków wychodzących i wchodzących do Gdańska. Dawny port w Gdańsku położony był nad Motławą, kilka kilometrów od brzegu morskiego, co czyniło z Wisłoujścia kluczową pozycję osłaniającą Gdańsk od strony morza i zabezpieczającą przed zaskoczeniem miasta i portu przez nieprzyjaciela. Strategiczne znaczenie tego miejsca doceniono bardzo wcześnie. Nie jest wykluczone, że już za panowania książąt pomorskich znajdowała się tu strażnica.
