WAKACYJNE WSPOMNIENIA c.d. - SZKLARSKA PORĘBA SIERPIEŃ 2012

Walończycy - to dawni poszukiwacze minerałów oraz kamieni szlachetnych, którzy przybyli w Karkonosze i Góry Izerskie. Nazywano tak: ”... wszelkich cudzoziemskich Wenecjan, Florentyńczyków lub innych Walonów, którzy jako ludzie gór, poszukiwacze kamieni czy też biegli w szkle, przeszukiwali góry.”
Walońską “stolicą” była Stara Wieś Szklarska - dziś część Szklarskiej Poręby Dolnej. Powstała tutaj osada z kaplicą na Orlej Skale, karczmą i lipą sądową. Walończycy wskazywali hutnikom miejscowe złoża kwarcu. Pierwsza huta szkła wymieniona jest w dokumencie z 7.08.1366 r. jako "od dawna już znajdująca się w Szklarskiej Porębie”. Nad rzeką Kamienną znajdowała się witriolejnia – zakład wytwarzający z łupków pirytu kwas siarkowy.
Opodal wodospadu Szklarka Walończycy odkryli złoża dymnego kwarcu, a w dolinie Kamiennej złoto i ametysty. Szczególne znaczenie miał Chybotek – dający się rozkołysać głaz, który według walońskich legend zamykał dostęp do ukrytych skarbów.

Przebieg szlaku
„ Lipa sądowa” Stara Wieś Szklarska - najstarsza część Szklarskiej Poręby, powstała w początkach XIV w., w swych początkach związana z walońskimi poszukiwaczami kamieni i minerałów szlachetnych oraz z hutnictwem szkła Z czasem założono tutaj wieś, z karczmą i lipą sądową - miejscem, gdzie wójt stanowił lokalne prawo.

„Kościół Matki Boskiej Różańcowej” Najstarszy zachowany kościół w Szklarskiej Porębie pochodzący z około 1650 r. Na południowej i zachodniej ścianie barokowe i klasycystyczne nagrobki rodziny Preusslerów - założycieli i właścicieli tutejszych hut szkła.

„Najstarsza huta szkła” W obniżeniu terenu nad Szklarskim Potokiem znajdowała się najstarsza huta szkła wzmiankowana w dokumencie z dnia 7.08.1366 r. jako "od dawna już znajdująca się w Szklarskiej Porębie”. Walończycy wskazywali miejscowym hutnikom złoża kwarcu, które były podstawowym surowcem do wytopu szkła.

„Orla Skała” Według lokalnej tradycji w średniowieczu znajdowała się tutaj niewielka kaplica pielgrzymkowa z cudownym obrazem Matki Boskiej. Było to miejsce odwiedzane przez Walończyków przed wyruszeniem w góry.

„ Stróżna” Granitowa skała związana z buntem chłopskim w latach 1587-1589, który objął także dobra Schaffgotschów w okolicach Jeleniej Góry. z tego miejsca przez prawie 2 lata chłopi bronili dostępu zamykając drogę do Szklarskiej Poręby Dolnej. Do 1945 r. pomnik przyrody.

„Witriolejnia” Zakład wytwarzający z łupków pirytu kwas siarkowy. Do początków XIX w. był to największy taki zakład w Prusach. Piryt, zwany też „złotem głupców”, wydobywany był w pobliskich sztolniach położonych koło Zbójeckich Skał.

„Rzeka Kamienna” Nazwę swoja Kamienna wzięła od kamienistego koryta rzeki. W Kamiennej i jej dopływach Walończycy wydobywali złoto i kamienie szlachetne. Świadczą o tym nazwy strumieni „Czarna Płóczka”, „Półcznik”, „Złoty Potok”, „Szafirowa Struga”, „Rudnik”.

„Wodospad Szklarki” W okolicy wodospadu Szklarka wydobywany był przez walońskich poszukiwaczy minerałów i kamieni szlachetnych rzadki, wysoko ceniony w średniowieczu kwarc dymny.

„Stara Chata Walońska” Siedziba Wielkiego Mistrza Sudeckiego Bractwa Walońskiego. Sudeckie Bractwo Walońskie powstało 19.9.1999 r. Skupia poszukiwaczy minerałów i kamieni szlachetnych oraz miłośników dziejów regionu.
„Czerwona Jama” Dawne złoże pegmatytów. Projektowana kapliczka św. Wawrzyńca, patrona walońskich poszukiwaczy minerałów i kamieni szlachetnych, którego święto obchodzone jest corocznie 10 sierpnia.

„Muzeum Ziemi” Możliwość zwiedzenia i zakupu minerałów z Karkonoszy, Gór Izerskich, a także z innych stron świata. Obok „Karczma Głodowa” - regionalne potrawy na sposób waloński i Skansen Waloński - zrekonstruowana płuczka walońska na Czeskiej Strudze służąca do wydobycia złota i kamieni szlachetnych

„Dom Wlastimila Hofmana” W tym domu - dziś muzeum w latach 1947-1970 mieszkał Wlastimil Hofman, „malarz wewnętrznego blasku”, największa indywidualność artystyczna powojennych Karkonoszy.

„Grób Karkonosza” Tutaj Duch Gór - Karkonosz, wypędzony przez złych ludzi ze swojej odwiecznej siedziby na Równi pod Śnieżką, patrząc na umiłowane góry, zmarł ze zgryzoty i znalazł miejsce wiecznego spoczynku.

„Złoty Widok” Panorama Karkonoszy od Śnieżki poprzez Słoneczniki, Długi Grzbiet, Wielki Szyszak, Śnieżne Kotły, Łabski Szczyt po Szrenicę. Od średniowiecza miejsce chętnie odwiedzane przez Walończyków, ludzi gór i turystów.

„Chybotek” Granitowy, dający się rozkołysać głaz, według legend zamyka dostęp do ukrytych skarbów. Chybotek miał szczególne znaczenie dla poszukiwaczy minerałów i kamieni szlachetnych. Uważany za miejsce, z którego Walończycy po odbyciu stosownych obrzędów rozpoczynali swoje wyprawy.