Inna Ameryka-AMISH

Amisze to bardzo ciekawa i niezwykle oryginalna jak na dzisiejsze czasy wspólnota protestancka wywodząca się ze Szwajcarii. Założycielem tego kościoła był mennonicki biskup Jakub Amman, od którego nazwiska członków nowej wspólnoty zaczęto nazywać Amiszami. Amman, w 1693 roku spowodował oderwanie swoich zwolenników od macierzystej, mennonickiej wspólnoty religijnej. Powodem nie był problem wiary a jedynie kwestia obyczajowości. Amman i jego zwolennicy zdecydowanie opowiadali się za rygorystycznym przestrzeganiem zasady wyrzucania ze wspólnoty ochrzczonych już, lecz nieprzestrzegających religijnych norm odstępców. Obecnie w Europie nie istnieje już żadne skupisko Amiszów. Prześladowani w rodzinnej Szwajcarii i Niemczech, skorzystali z głoszonej w Kolonii Pennsylwania tolerancji religijnej i na początku XVIII wieku wyemigrowali do Ameryki. Obecnie w USA ich społeczność liczy około 180 tys. ludzi, z czego 80 procent zamieszkuje w stanach Pennsylwania, Ohio i Indiana. Amisze żyją w odizolowanych i bardzo hermetycznych wspólnotach, których życie toczy się według ściśle określonych norm regulujących każdy aspekt codziennych czynności, obyczajów i zasad. Amisze nie uznają nowoczesnej techniki i technologii. Nie korzystają z elektryczności, samochodów, telewizji i wielu innych wynalazków, które wydają się nam czymś zupełnie normalnym w dzisiejszych czasach. Regulacjom podlegają nawet fryzury, wygląd ubrań i kolory materiałów z jakich mogą być szyte. Amisze są pacyfistami. Nie mogą posiadać broni a mężczyźni także nosić wąsów kojarzonych z dawną modą wojskową. Wiele z przestrzeganych przez Amiszów zasad koliduje jednak z amerykańskim prawem co doprowadzało w przeszłości do konfliktów z administracją. Takimi spornymi i głośnymi sprawami były między innymi niepłacenie przez Amiszów obowiązkowych składek na ubezpieczenie, niestawianie się na wojskowe przeszkolenia a także niewysyłanie dzieci do szkół publicznych. Amisze uważają, że dzieciom wystarcza nauka na poziomie szkoły podstawowej do 14 roku życia. W 1972 roku Sąd Najwyższy uznał prawo Amiszów do ograniczonej edukacji gdyż w USA obowiązkowa nauka musi odbywać się do 16 roku życia. Obecnie Amisze trudnią się rolnictwem i drobnym rzemiosłem. Znani są przede wszystkim z produkcji zdrowej żywności wytwarzanej tradycyjnie bez ingerencji nowych technologii. Dla żyjących w nowoczesnych miastach i obcujących na codzień z nowoczesną technika ludzi, Amisze są wyjątkową i bardzo ciekawą grupą społeczną. Odwiedzając ich wioski można poznać dawny styl życia i docenić niektóre jego aspekty, szczególnie istotne w dzisiejszym, zaniedbanym ekologicznie świecie.