(1)
Ciąg dalszy o losach zmarłych w Gostyninie carów Szujskich i Kaplicy Moskiewskiej.
Na polecenie Zygmunta III Wazy wzniesiono wolnostojące mauzoleum nazwane Kaplicą Moskiewską. Była to budowla wysoka na trzy kondygnacje, na planie ośmioboku, przykryta kopułą zwieńczoną prawosławnym krzyżem. Nad wejściem do Kaplicy znajdowała się tablica z łacińskim napisem. Fragment tekstu w tłumaczeniu:”…król pamiętając o wspólnym człowieczym przeznaczeniu rozkazał kości ich przenieść tutaj i złożyć je pod tym wzniesionym ku powszechnej pamięci potomnych i dla chwały swego panowania, pomnikiem…”. W 1620r szczątki cara Wasyla i jego rodziny zostały złożone w Kaplicy Moskiewskiej.
Władysław IV nigdy na swoją głowę nie włożył korony carskiej, ale do 1635 nosił tytuł wielkiego księcia. Po kolejnych potyczkach polsko-rosyjskich carem został wybrany Michał I Romanow i to z jego inicjatywy do Warszawy przybyło poselstwo rosyjskie, które od polskiego króla odkupiło trumny ze szczątkami Szujskich. Chcąc zatrzeć do końca ślady tej niechlubnej dla Rosji historii, posłowie zażądali również wydania tablicy z nad wejścia do Kaplicy. Ta jednak została zwrócona dopiero za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego na prośbę rosyjskiego ambasadora Nikołaja Repnina.
Po potopie szwedzkim król Jan Kazimierz w 1668r przekazał zrujnowaną Kaplicę Moskiewską wraz z przyległym do niej terenem sprowadzonemu do Warszawy Zakonowi Dominikanów Obserwantów. Dla nich wzniesiono tu klasztor i kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej. Tak więc dawne mauzoleum Szujskich stało się kaplicą grobową w dominikańskim kościele.
Pod koniec XVIII wieku kościół i klasztor podupadły. Bracia dominikanie poumierali a chętnych do nowicjatu zabrakło. Zabudowania kościelno-klasztorne zostały przekazane diecezji. Na domiar złego w 1816r administrator ksiądz Danikowski popełnił w kościele samobójstwo, co zgodnie z ówczesnym kodeksem kanonicznym spowodowało zamknięcie i rozbiórkę kościoła. Działkę po kościele i klasztorze o.o. Dominikanów Obserwantów nabył Stanisław Staszic i wybudował na niej siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
W czasie niewoli zaborca rosyjski przypomniał sobie o niewygodnej dla siebie przeszłości tego miejsca. Z inicjatywy Aleksandra Apuchtina, warszawskiego kuratora okręgu szkolnego, Pałac Staszica zmienił swój wygląd. W latach 1892-1895 został przebudowany w stylu bizantyjsko-ruskim. Swoją lokalizację znalazło tu carskie gimnazjum oraz cerkiew św. Tatiany Rzymianki. Uzasadnieniem przebudowy była chęć pogrzebania na zawsze w pamięci Polaków działalności Stanisława Staszica ale prawdziwym pretekstem była zemsta za istnienie w tym miejscu Kaplicy Moskiewskiej z grobowcem cara Wasyla Szujskiego.
Dziś Pałac Staszica w swojej dawnej klasycystycznej odsłonie służy Polskiej Akademii Nauk a o dokładne miejsce lokalizacji Kaplicy Moskiewskiej nie brakuje sporów. Przez wiele lat bowiem mylnie uważano, że zachowane przy ul. Świętokrzyskiej 1 fundamenty dawnej altany ogrodowej pałacu Słuszków, to właśnie pozostałości po Kaplicy. Badania archeologiczne przeprowadzone w 1938r, jako lokalizację mauzoleum Szujskich wskazują miejsce, gdzie dziś znajduje się wejście na teren szpitala, nieopodal Pałacu Staszica.
źródło - https://wawamaniak.wordpress.com/2013/01/03/carowie-szujscy-i-ich-warszawskie-mauzoleum/
