nazwy gdańskich ulic Podwale Staromiejskie (Śródmieście)

nazwy gdańskich ulic Podwale Staromiejskie (Śródmieście)

nazwa niemiecka do 1945 r. Altstädtischer Graben
Inne nazwy:
Burggasse oder Burgstraße od 1422 roku
Am Graben od 1608 roku
Grützmühlenmakergasse 19 wiek
Auf den Kurzen Brettern ok. 1830 roku
Aż do 17 wieku ulica ta sięgała tylko od Targu Drzewnego do ul. Tartacznej. Razem z Tartaczną zwana była Burggasse lub Burgstraße (ul Zamkowa). Nowsza część ulicy między ul. Tartaczną i Pobrzeżem Rybackim nazywano początkowo Neue Gasse lub Burgstraße (Nowa Ulica lub ul. Zamkowa). Nazwa Neue Gasse się nie przyjęła, nazwę Burgstraße zaś przeniesiono na dzisiejszą ul. Grodzką. Ostatecznie starszą część ulicy zwano Altstädtische Burgstraße (Staromiejskia Zamkowa), nowszą zaś część Rechtstädtische Burgstraße (Prawomiejska Zamkowa).
Część młodsza ulicy zachowała swoją nazwę i wtady, gdy pod koniec 18 wieku część starszą zaczęto nazywać Altstädtischer Graben (Podwale Staromiejskie). Dopiero po 1817 roku ta nazwa przyjęła się dla obu części ulicy.
Okolice przedwojennej posesji numer 299 zwany był potocznie około 1830 roku Auf den kurzen Brettern (Na Krótkich Deskach).
Odcinek od Targu Drzewnego do ul. Młyńskiej w poł. 19 wieku potocznie zwany był Grüzmühlenmakergasse (ul. Wytwórców Młynów Kaszanych).
źródło tekstu:https://danzig.at/index.php?id=79,1698,0,0,1,0
Odkąd istnieje gdański Targ Drzewny, trakt noszący obecnie miano Podwala Staromiejskiego był drogą łączącą to miejsce z Targiem Rybnym oraz Zamczyskiem. Już przed przybyciem do Gdańska Krzyżaków wzdłuż tego ciągu komunikacyjnego biegł szeroki rów wypełniony wodą. Zapewne tworzyła go odnoga Potoku Siedleckiego, bowiem w pierwszej połowie wieku XIII, a chodzi właśnie o ten czas, kanał Raduni jeszcze nie istniał. Im bliżej Motławy, tym szersze było ujście fosy północnej, tak że w końcowym jej nurcie mogły swobodnie pływać nawet spore łodzie, co ze względu na bliskość portu miało duże znaczenie.
Ten naturalny kanał płynący wzdłuż południowej pierzei Podwala Staromiejskiego przesądził o przeznaczeniu i wyglądzie ulicy. Pierwotnie istniały więc wzdłuż południowej jej pierzei drewniane pomosty oraz inne urządzenia charakterystyczne dla portowej dzielnicy Podgrodzia. Jednakże z czasem w starej odnodze potoku coraz mniej było wody a więcej mułu, przeto postanowiono ją zasypać ziemią. Jak wynika z obliczeń wybitnego znawcy tej problematyki - Andrzeja Zbierskiego, stało się tak około roku 1250, zatem „koncepcja regularnej zabudowy tego obszaru mogła powstać już w okresie panowania księcia Świętopełka II".
W życiu tej części miasta rozpoczął się nowy okres. Wzdłuż Podwala Staromiejskiego, ale początkowo tylko od strony staromiejskiej, zaczęły powstawać liczne zabudowania, głównie drewniane domostwa z bierwion, w których mieszkała ludność rzemieślnicza. Należały do niej tutejsze warsztaty. Efektem przeprowadzonych po wojnie badań archeologicznych były znaleziska w postaci narzędzi oraz surowców, jakie stosowali średniowieczni rogowiarze, szewcy i garbarze tu właśnie osiedleni.
Przez kilka kolejnych stuleci po starej fosie wciąż jeszcze istniał ślad w postaci rowu. Gdy i ten zasypano w pierwszej połowie XVII wieku, została również zabudowana południowa strona Podwala, którego poszczególne partie ulicy miały różne nazwy. W roku 1608 na określenie odcinka od Targu Drzewnego do ulicy Tartacznej używano nazwy: Am Graben, pozostałą natomiast część (do Targu Rybnego) określano mianem Neue Gasse (ulica Nowa), lub Burgstrasse (Grodzka). Ostatecznie jednak przyjęło się Altstcidtischer Graben, czyli Podwale Staromiejskie.
źródło Jerzy Samp "Miasto Magicznych Przestrzeni" str.213

dodane na fotoforum: