skwer na Targu Drzewnym za drzewami pomnik J. III Sobieskiego

Niech miłość do Gdańska idzie w pokolenia
Do powstania Targu Drzewnego w Gdańsku przyczynił się wał obronny, który wzniesiono tu w pierwszej połowie XV wieku. Gdańszczanie dość wcześnie zauważyli, że nowo powstały, zamknięty plac równie dobrze nadawać się może do celów handlowych, jak i sąsiadujący z nim Targ Węglowy. Sąsiadujący - rzec można „przez mur", taki bowiem istniał tu już w drugiej połowie XV wieku. Oba place łączyła wówczas Brama Brandenburska, zaś ku Nowym Ogrodom wiodła Brania Drzewna, pod którą biegł drewniany rurociąg doprowadzający do miasta dobrą wodę pitną z Potoku Siedleckiego. Po obu budowlach dawno nie ma już najmniejszego śladu.
Czy od początku istnienia Targu, którego centrum zdobi dziś pomnik konny zwycięzcy spod Wiednia, handlowano tu drewnem, trudno powiedzieć. Z całą pewnością nie był to wyłączny asortyment. Już piętnastowieczny wilkierz regulował dokładnie te sprawy. Wiadomo, że ta część Targu Drzewnego, którą oddzielał rząd ciągnących się od ulicy Kowalskiej straganów, nosiła nazwę Targu Poziomkowego. W roku 1681 wyszło natomiast zarządzenie władz miasta, wedle którego piekarze nie mogli sprzedawać podczas Jarmarku św. Dominika chleba wprost z wozu byle gdzie, lecz mogli to czynić jedynie w wyznaczonej części Targu Drzewnego.
Miejsce to spełniało też w XVI i XVII stuleciu jeszcze jedną, jakże odmienną funkcję. Był to czas, gdy domniemane czarownice i rzekomych czarowników palono na stosach. Gdańsk wprawdzie nie dominował w tej dziedzinie wśród miast europejskich, lecz zapisał też własną na ten temat kartę. Zamęczonych podczas tortur w murach ponurej Katowni skazańców „zwęglano" na Targu Węglowym, bądź też palono żywcem właśnie na Targu Drzewnym.
Targ Drzewny od dawna już nie pełnił wówczas swej pierwotnej funkcji. Był to w końcu dość ważny węzeł komunikacyjny z linią tramwajową. Prymitywne, choć malownicze stragany z ich płóciennymi zadaszeniami zniknęły stąd bezpowrotnie, gdy w roku 1904 centralny punkt placu zajął pruski pomnik. Powstał na zamówienie Kriegsyereins Borussia. Wysoki kamienny obelisk wyrastał z czaszy fontanny ozdobionej postaciami alegorycznymi. Twórcą monumentu ku czci żołnierzy pruskich, uczestniczących w wojnach z Danią, Austrią i Francją, był wrocławski rzeźbiarz Christian Behrens. Tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej pomnik został zburzony. Nie wiadomo nawet, co stało się z jego detalami. W miejscu gdzie stał, blisko dwadzieścia lat później (w roku 1965), pojawił się pomnik Jana III Sobieskiego. Jest dziełem Tadeusza Barącza z roku 1897, które przed wojną zdobiło Wały Hetmańskie w polskim Lwowie.
źródło tekstu Jerzy Samp Miasto Magicznych Przestrzeni str.277 i 282