(0)
Nazwa niemiecka do 1945 r.Große Mühlengasse
Inne nazwy:
platea molendini (1456)
Na terenie tylko Starego Miasta w Gdańsku znajdziemy aż trzy ulice, w których nazwach pojawia się słowo „młyn". Są to: Młyńska, Wielkie Młyny oraz Podmłyńska. Ulice Młyńskie spotkamy również w Gdyni-Leszczynkach oraz w Rumi. Zatrzymajmy się jednak przy tych na Starym Mieście, ponieważ są one od pozostałych o wiele starsze.Sześć i pół wieku temu z inicjatywy Krzyżaków wzniesiony został w Gdańsku Wielki Młyn. Budowla ta jest ściśle związana z kanałem Raduni.
Prace nad jego budową ukończono już około roku 1340. Na całej niemalże jego długości spiętrzone wody wprawiały w ruch rozmaite tartaki, młotownie, olejarnie, no i oczywiście także młyny. Żaden jednak nie mógł równać się z tym, który wzniesiono w czasach krzyżackich na Starym Mieście.
Trudno byłoby też znaleźć równie wielkie wśród tych, które funkcjonowały w średniowiecznej Europie. Nie opodal Korzennego Miasta (dziś pamiątką po nim jest w Gdańsku ulica Korzenna), kanał Raduni tworzył dwa ramiona, pośrodku których utworzono wysepkę zwaną Tarczą. Na niej to właśnie wznosi się Wielki Młyn. Od świtu, z różnych stron zjeżdżały tu wozy zaprzężone w silne woły bądź konie, a załadowane workami ze złocistą pszenicą.
Osiemnaście wielkich kół młyńskich o średnicy pięciu metrów (dziewięć po tzw. „stronie gdańskiej" j tyleż samo „po kaszubskiej") obracało się przez cały dzień, Każde zaś z nich obsługiwało po dwa kamienie: nieruchomy zwany - „leżakiem" i obracający się - czyli „biegun" lub „biegacz".
W przylegającej do fasady młyna, a urządzonej u podstawy ogromnego komina, piekarni wypiekano świeże pieczywo, w które chętnie zaopatrywali się mieszkańcy Starego Miasta.
W roku 1454 król Kazimierz Jagiellończyk ofiarował Wielki Młyn gdańszczanom za ich udział w walkach z Krzyżakami podczas wojny trzynastoletniej. Wielki Młyn przynosił królom polskim niemałe korzyści. Podobno każdej godziny ten prawdziwy cud dawnej techniki dostarczał im jednego złotego dukata. Wracając zaś do trzech wspomnianych na początku ulic, dodajmy, że ich nazwy ugruntowały się już po inkorporacji Gdańska do Polski, a dokładniej w roku 1456 Młyńska i Wielkie Młyny, zaś Podmłyńska dopiero w XVI wieku.
źródło tekstu Jerzy Samp "Miasto magicznych Przestrzeni"
dodane na fotoforum:
