TOLEDO

Pochodzenie miasta datuje się jeszcze na czasy przed naszą erą, kiedy to na wzgórzu powstała osada Iberów, przechodząca po kolei od skrzydła Rzymian, Wizygotów i Maurów, a w końcu koalicji Żydów i Chrześcijan z małym procentem Muzułmanów. W tym okresie Toledo rozwijało się najprężniej, głównie za sprawą handlu jedwabiem i bronią. Rzymski historyk Liwiusz opisał Toledo, jako urbs parva, sed loco munita, czyli małe miasto, lecz położone w miejscu obronnym. Miasto zostało zdobyte w 192 r. p.n.e. przez rzymskiego wodza Markusa Fulviusa Nobiliora i stało się ważną kolonią rzymską oraz stolicą prowincji Carpentia. W VI w. stanowiło siedzibę dworu wizygockiego było też miejscem licznych synodów. W czasie panowania arabskiego (od 712 r. do 1085 r.) było ważnym ośrodkiem społeczności mozarabskiej (arabscy chrześcijanie). W 1085 r. zostało przejęte przez Alfonsa VI Mężnego stając się najistotniejszym, politycznym i społecznym centrum Kastylii. Przenikały się tutaj wpływy trzech kultur: muzułmańskiej, chrześcijańskiej i żydowskiej. Toledo zaczęło podupadać po wygnaniu żydów i morysków oraz przeniesieniu przez Filipa II w 1561 r. stolicy do Madrytu. Straciło swoje znaczenie polityczne, nastąpił silny regres demograficzny i gospodarczy. Na początku hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939) nacjonaliści opanowali w mieście jedynie alkazar i od 21 lipca do 27 września 1936 r. bronili się w nim (prawie 1300 obrońców pod dowództwem pułkownika J. Moscardo) przed atakami rebeliantów. Odsiecz wojsk nacjonalistycznych pod dowództwem generała J. Varela, doprowadziła do zdobycia przez nie miasta (w dniach 27-28 września) i oswobodzenia alkazaru. Jego obrona stała się częścią nacjonalistycznej legendy tej wojny. Dziś to malownicze miasto położone na wzgórzu otoczonym z trzech stron rzeką Tag, o ciasnej zabudowie, ruchliwe i zatłoczone z powodu swojego charakteru, znany ośrodek kultu religijnego, centrum turystyczne rzemieślnicze i przemysłowe. Toledo liczy niewiele ponad 60 tysięcy mieszkańców, ale liczba turystów sprawia wrażenie, że jest ich kilkakrotnie więcej. Pozostało stolicą religijną, skąd Inkwizycja kontrolowała życie umysłowe Hiszpanii. Toledo zachowało się w XVII-wiecznym kształcie, prawie żadne późniejsze budowle nie zniekształciły unikalnego zespołu zabytkowego. Jedynie dzielnica przylegająca do Alkazaru, uległa ciężkim zniszczeniom w 1936 r., kiedy miasto było widownią jednego z najgłośniejszych epizodów wojny (70-dniowego oblężenia