Zamek w Mosznej

Budowla liczy sobie 100 lat i wpisana jest do rejestru zabytków architektonicznych. Zamek, zwany także rezydencją pałacową nigdy nie pełnił funkcji obronnych. O jego wielkości niech świadczy powierzchnia, którą zajmuje, czyli 7 tys. metrów kwadratowych, a kubatura – 65 tys. metrów sześciennych. Mieści się w nim 365 pomieszczeń. Uwagę przyciąga 99 wież i wieżyczek. Cały ten teren, łącznie z parkiem od poł. XIX w. do 1945 r. stanowił rezydencję niemieckiego rodu Tiele – Wincklerów. Zbudował ją dla siebie Franz Hubert von Tiele-Winckler, syn porucznika i bogatej dziedziczki. Początkowo był to niewielki pałac. Gdy spłonął Franz Hubert postanowił wznieść rezydencję na miarę swoich marzeń. Prace rozpoczęto w 1896 r. Budowla została zwieńczona 99 wieżami !!!!!
Była to liczba majątków jakie posiadał jej budowniczy. Liczba ta nie była przypadkowa. Według ówczesnych przepisów, gdyby posiadał ich 100 byłby zmuszony utrzymywać garnizon wojska, co ze względów czysto finansowych nie było mu na rękę. Jako hrabia (tytuł otrzymał w 1895 r.) miał inne potrzeby. Bardzo zależało mu na wizycie cesarza w Mosznej, toteż robił wszystko, by rezydencja była odpowiednio przygotowana na przyjęcie takiego gościa. Spowodował, że przy zamku powstał piękny park z siecią kanałów, po których można było pływać łódką. Do Mosznej doprowadzona została linia kolejowa. Jego starania nie poszły na marne. Cesarz Wilhelm II przybył tutaj w 1911 r. W roku następnym gościł w pałacu przy okazji wielkiego polowania. Był pod wielkim wrażeniem rozmachu i tempa powstania tak oryginalnej budowli.

Podczas II wojny światowej zamek nie został zniszczony. Dopiero po 1945 r., gdy na zamku stacjonowały oddziały armii radzieckiej, uległ on dewastacji i rabunkowi. Wywieziono sporą część wyposażenia. Do dziś zachował się jedynie trwały wystrój wnętrz, m.in. kominki, kasetony, poręcze, balustrady, czy też boazerie i posadzki). Dziś przykładowo kaplica pełni rolę sali koncertowej, a biblioteka nadal pełni swoją pierwotną funkcję.
Poszczególne części zamku, dobudowywane były stopniowo i wyraźnie różnią się stylem