(0)
W wyniku trzeciego rozbioru Polski prawie cała Białostocczyzna znalazła się w zaborze pruskim. W 1807 roku na mocy traktatu z Tylży Napoleon I Bonaparte utworzył Księstwo Warszawskie. Obwód białostocki włączono wówczas do Cesarstwa Rosyjskiego. W grodzie nad Białą pojawili się carscy urzędnicy, a z nimi wojskowe koszary. Intensywny rozwój przemysłu w pierwszej połowie XIX wieku zwiększył migrację ludności ze wsi do miasta. Wzrost liczby mieszkańców odczuł także Białystok. Rozszerzono granice zabudowy. Powrót unitów do wiary przodków (1839 rok) zdynamizował skok, jaki w statystykach odnotowało prawosławie. Stara drewniana cerkiew przy Choroskim trakcie okazała się niewystarczająca względem wyzwań nowej rzeczywistości. W tej sytuacji podjęto decyzję o budowie świątyni murowanej. Sobór miał stanąć na miejscu XVII-wiecznej filii cerkwi dojlidzkiej. W trakcie prac drewniana świątynia została rozebrana, a cmentarz wokół niej (po przeniesieniu pochówków na nową nekropolię) zamienił się w plac parafialny. Nowemu soborowi niezmiennie patronował św. Mikołaj. Budowę ukończono w 1846 roku. Biskup litewski i wileński Józef Siemaszko (1839-1868) dokonał poświęcenia Domu Bożego. Cudowną ikonę Białostockiej Matki Bożej umieszczono w kiocie po prawej stronie nawy głównej. Namalowany na desce wizerunek miał 1,5 m wysokości i 1 m szerokości. Postać Orędowniczki i Dzieciątka eksponowana była na złoto-różowym tle. Obraz zdobiła masywna srebrna riza, przy której umieszczono wota. Doświadczane za wstawiennictwem Bogurodzicy uzdrowienia skutkowały intensyfikacją kultu ikony - Białostocka Matka Boża stała się główną świątynią miasta. 25 sierpnia 1897 roku modliła się przed nią rodzina Romanowych z carem Mikołajem II. Uroczyste święto ku czci Białostockiej Orędowniczki obchodzono w dzień vospominanija vossojedinienija uniatov s Pravosłavnoj Cerkov'ju (drugi czwartek po Pięćdziesiątnicy). Z okolicznych miasteczek i wsi do soboru ściągały wówczas procesje z tysiącami pielgrzymów. Celebrę Świętej Liturgii kończyła procesja głównymi ulicami miasta. Cudowny obraz wychodził z cerkwi św. Mikołaja i ulicami: Lipową, Sienkiewicza, Warszawską i Kilińskiego wracał na Lipową, by krestnyj chod zamknąć z powrotem w soborze.
Białostocka Ikona Matki Bożej
dodane na fotoforum:
