Pomnik mjr. H. Dekutowskiego "Zapory" i jego podkomendnych

Podczas II wojny światowej, a także w pierwszych latach powojennych, żołnierze dowodzeni przez cichociemnego mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę” tworzyli najliczniejsze i najaktywniejsze oddziały partyzanckie walczące na terenie południowo-zachodniej Lubelszczyzny. Do 1947 r. formacje te wyróżniały się dużą ideowością, dyscypliną, dobrym wyszkoleniem, karnością i przede wszystkim skutecznością. Przeprowadziły setki akcji zbrojnych przeciwko okupantowi niemieckiemu, jak i reżimowi komunistycznemu. Hieronim Dekutowski na początku okupacji niemieckiej przedostał się do Francji, a następnie Wielkiej Brytanii, gdzie odbył przeszkolenie dywersyjne i jako cichociemny został zrzucony do Polski w 1943 r. Stał się świetnym organizatorem i partyzantem. Zasłynął jako obrońca mieszkańców Zamojszczyzny przed represjami niemieckimi, a później, jako dowódca Oddziału Dyspozycyjnego Kedywu AK Lublin, wzbudzał lęk i podziw wśród wrogów. Po wkroczeniu Sowietów podjął dalszą walkę o niepodległość. Stał się jednym z najsłynniejszych dowódców antykomunistycznej partyzantki, najbardziej poszukiwanym przez formacje NKWD i UB żołnierzem Lubelszczyzny. We wrześniu 1947 r. mjr „Zapora” został podstępnie aresztowany i po długim, brutalnym śledztwie zamordowany 7 marca 1949 r. Wieloletnia działalność mjr. „Zapory” i jego podkomendnych (walczących również po śmierci dowódcy), zróżnicowana podległość organizacyjna (AK–DSZ–WiN), liczebność i skomplikowana struktura zgrupowania oraz rozległy obszar działań sprawiły, że miejsca pamięci na szlakach walk i męczeństwa „Zaporczyków” rozsiane są po całej ziemi lubelskiej, a nawet poza jej granicami. Nasz kolejny przewodnik historyczno–turystyczny poprowadzi Was po trzech współczesnych powiatach: lubelskim oraz położonych na zachód – opolskim i kraśnickim. Wędrówkę ograniczono więc do terenów, na których działał trzon zgrupowania z komendantem na czele, a jedynym wyjątkiem jest rejon Piaski–Fajsławice w powiecie krasnostawskim, gdzie walczył podległy „Zaporze” oddział Antoniego Kopaczewskiego „Lwa”.

dodane na fotoforum:

• Lublin