Monaster Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu

Bazylianie rozbudowują kompleks klasztorny i rozwijają działalność wydawniczą, klasztor staje się znaczącym ośrodkiem kultury i oświaty. Następuje okres jego największego rozkwitu. W 1796 dobra klasztoru konfiskują władze pruskie. W roku 1807 traktat w Tylży, Monaster przechodzi pod zabór rosyjski, część budynków zajęto na szpital wojskowy. W 1824 władze rosyjskie odbierają klasztor unitom i zwracają mnichom prawosławnym. Znaczna część budynków klasztornych zostaje sprzedana czy też wydzierżawiona. fabrykantom, którzy rozpoczynają w nich produkcję sukna. Między innymi pałac opatów, który staje się do roku 1939 siedzibą rodu Zachertów. W 1875 zbudowana została cerkiew św. Pantelejmona, w 1889 – Jana Teologa, a 1901 – św. Jerzego Zwycięzcy. Działania I wojny światowej i zbliżające się nieuchronnie odrodzenie Państwa Polskiego powodują ucieczkę mnichów w głąb Rosji, mnisi zabierają ze sobą cudowną Supraską Ikonę Matki Bożej. W 1919 roku władze lokalne zamykają Cerkiew Zwiastowania NMP. W roku 1924 - na polecenie wojewody usunięto ostatniego mnicha Sawę Hawryluka. Po I wojnie światowej klasztor przeszedł pod Zarząd Dóbr Państwowych. Od 1923 r. miała tu swoją siedzibę szkoła rolnicza, a w 1935 r, przybyli tu księża salezjanie.
W roku 1939 Monaster zajmuje Armia Czerwona urządzając w nim koszary. Wojsko sowieckie dokonało dewastacji wnętrza świątyni. Dzieła dopełniły wycofujące się wojska niemieckie, w lipcu 1944r wysadzając cerkiew Zwiastowania NMP. Po II wojnie światowej dobra i zabudowania pobazyliańskie stały się własnością Skarbu Państwa. W latach pięćdziesiątych rozpoczęło tu działalność Technikum Mechanizacji Rolnictwa. W 1984 r. kościół prawosławny przystąpił do odbudowy cerkwi pod wezwaniem Zwiastowania NMP. W 1995, po wieloletnim /20 lat/ sporze, w którym uczestniczyli: kościół katolicki, kościół prawosławny, bazylianie (unici) oraz spadkobierca i potomek ostatnich właścicieli majątku Supraśl, cały obiekt został przekazany kościołowi prawosławnemu. Prace remontowe w Ławrze trwają do dzisiaj. Planowana jest także odbudowa Cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, która znajdowała się kiedyś nad katakumbami, przywrócona zostanie oranżeria i ogrody włoskie.