Moje miasto

Nowy cmentarz żydowski - Mauzoleum Izraela Poznańskiego
Izrael Poznański to łódzki przedsiębiorca pochodzenia żydowskiego, zaliczany razem z Ludwikiem Geyerem i Karolem Scheiblerem, do trzech łódzkich „królów bawełny”.
Był synem kupca Kalmana Poznańskiego i Małki z Gdańskich, pochodzących z Kowala na Kujawach. Do Łodzi rodzina Poznańskich przeniosła się w 1834 r.
Ojciec Izraela, Kalman prowadził na Starym Mieście kram z towarami łokciowymi i artykułami korzennymi. Przyszły multimilioner fachu uczył się od podstaw właśnie od ojca.
Mając siedemnaście lat Izrael ożenił się z Leonią Hertz, córką Mojżesza Hertza, zamożnego kupca z Warszawy. Żona Leonia wniosła mu w posagu sklep handlujący towarami łokciowymi w Warszawie. W grudniu 1852 r. przejął od ojca zarząd rodzinnej firmy kupieckiej, a w 1871r. rozpoczyna, trwające do 1892, skupywanie działek przy ul. Ogrodowej 17 - 23 , na których w przyszłości tworzy wielki kompleks przemysłowy.
29 października1889 firma, podobnie, jak inne łódzkie przedsiębiorstwa bawełniane zostaje przekształcona w spółkę akcyjną. Oficjalna nazwa zakładów brzmi: „Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K.Poznańskiego w Łodzi”. Rozrastające się zakłady Poznańskiego zatrudniały z biegiem lat coraz więcej pracowników.
W życiorysie Izraela zaobserwować można wyraźną przemianę: początkowo znany był jako bezwzględny pracodawca nie dbający o bezpieczeństwo pracowników. W jego fabrykach dochodziło do licznych śmiertelnych wypadków, był też odpowiedzialny za kalectwo wielu robotników. Jednak pod koniec swojego życia niespodzianie zaangażował się w działalność charytatywną, budował sierocińce, szkoły dla biednych i szpitale.
Izrael Poznański zmarł 28 kwietnia 1900 i został pochowany w grobowcu rodzinnym na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi. Mauzoleum Poznańskiego do dziś uznawane jest za największy grobowiec żydowski na świecie. Grobowiec jest tak wielki, że nazywany jest ostatnim pałacem Poznańskiego.
Wbrew prawom religijnym, Izrael Poznański sam zaaprobował projekt grobowca, który powstał dopiero po jego śmierci.
Mauzoleum zbudowane zostało z szarego granitu i marmuru w latach 1903-1905, według projektu Adolfa Zeligsona z berlińskiej firmy „Cremer & Wolffenstein” która także zrealizowała budowę mauzoleum.
Mauzoleum umieszczono na planie koła o promieniu 9,5 metra. Kamienna kopuła o profilu schodkowym, wsparta jest na kolumnach i filarach. Zdobiły ją niegdyś spiżowe girlandy w stylu secesyjnym, niestety do dziś ostał się tylko potężny napis: Poznański.
Kopuła od wewnątrz została udekorowana mozaiką składającą się z dwóch milionów różnokolorowych kawałków, wykonał ją wenecki artysta Antonio Salviatti.
W środku mauzoleum znajdują się sarkofagi z czerwonego marmuru, wykonane przez Antoniego Urbanowskiego.