Świnia

Świnia domowa, ssak z rodziny świniowatych, podrzędu świniokształtnych, rzędu parzystokopytnych, udomowiony w Azji przypuszczalnie ok. 6000-2000 lat p.n.e., w epoce kamiennej. Przodkami świni domowej są: dzik europejski (Sus scrofa ferus), dzik azjatycki (Sus vittatus) i dzik śródziemnomorski (Sus mediterraneus).

Wytworzenie pierwszych ras świń domowych nastąpiło już w czasach starożytnych, wysoki stopień rozwoju hodowla trzody chlewnej osiągnęła m.in. w starożytnej Grecji oraz w Rzymie, gdzie mięso wieprzowe składano bogom w ofierze jako wyszukany przysmak. Początkowo świnie przetrzymywano w pomieszczeniach jedynie zimą, latem wypuszczane były do lasów, gdzie odchowywały młode, i jesienią zamykano je ponownie. Rozwój hodowli i wytworzenie współczesnych ras rozpoczęto pod koniec XVIII w.

Świnie domowe cechuje szereg zalet, m.in. wysoka plenność, dobre wykorzystanie paszy, wszystkożerność, duża wydajność rzeźna, wysoka wartość mięsa. Wyhodowano liczne rasy użytkowane głównie w kierunku pozyskania mięsa oraz tłuszczu, wśród których rozróżnia się: rasy typu mięsnego, późno dojrzewające, uzyskujące znaczną masę ciała, najwyżej cenione (m.in.: wielka biała angielska, niemiecka biała szlachetna, wielka biała polska (wbp), polska biała zwisłoucha (pbz), złotnicka biała (złb), pietrain), rasy typu tłuszczowo-mięsnego, wcześnie dojrzewające, o szybkich przyrostach ciała (berkshire, świnia puławska, essex).

Typ słoninowy obejmuje rasy późno dojrzewające, wolno rosnące (złotnicka pstra (złp), mangalicka świnia). Typ smalcowy - rasy słabo umięśnione, o słabym kośćcu, wcześnie dojrzewające, o niskich przyrostach, mające skłonność do zapasania się. Świnie typu smalcowego hodowane są głównie w Azji (m.in. świnia wietnamska i świnia chińska).

W zależności od rasy oraz innych czynników ciąża może trwać 105-120 dni, przeciętnie 114 dni.

Rozmieszczenie hodowli świń domowych na świecie związane jest z trzema głównymi ośrodkami: Ameryką Północną, Azją (głównie Chinami) oraz Europą. Hodowla trzody chlewnej prowadzona jest współcześnie prawie wyłącznie w klimatyzowanych pomieszczeniach, toteż jej rozmieszczenie zależy nie tyle od warunków klimatycznych, ile od panujących obyczajów, głównie wierzeń religijnych. Pogłowie trzody chlewnej w Polsce wynosi obecnie ok. 22 mln sztuk (1992), liczebność na całym świecie - ok. 865 mln sztuk (1992).