(0)
Inicjatorem utworzenia teatru w powojennym Szczecinie był S. Czapelski, a pierwszym dyrektorem B. Skąpski. 15.04,1946 r.
zainaugurował działalność premierą "Damy i Huzary" A. Fredy w reżyserii B. Skąpskiego, a zakończył 31.08.1946 "Myszą kościelną" Fodora. W tym czasie przygotował 5 premier, zagrał łącznie 84 przedstawienia. TP był przedsiębiorstwem prywatnym, częściowo subwencjonowanym, podobnie jak jego następca - Teatr "Komedia Muzyczna". Działał on w tej samej siedzibie od 1.09.1946 (inauguracja rewią "Na falach Odry") do grudnia 1948, zmieniając w 1947 nazwę na "Teatr Polski" (09 -12.1948 pod zarządem komisarycznym F.Smosarskiego). Przygotował w tym czasie 39 pemier, zagrał ponad 800 przestawień, które obejrzało łącznie ok. 230 tyś. widzów, również spoza Szczecina. Teatr S. Czosnowskiego prowadził także działalność objazdową. Największe wydarzenia teatralne tego okresu to m.in.: "Przeprowadzka" Roztworowskiego (26.09.1946), "Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej (4.10.1947), "Cień" Niccodemiego z M. Malicką (18.10.1947), "Przy drzwiach zamkniętych" i "Ladacznica z zasadami" Sartre'a (5.05.1948). W 1949 uruchomiono w TP na krótko "Małą Scenę" (m.in. "Mąż i żona Fredry").
1949 r. w budynku przy ul. Swarożyca rozpoczął działalność Państwowy Teatr Polski, którego organizatorem i pierwszym dyrektorem naczelnym i artystycznym (1949-1950) był Z. Sawan-Nowakowski. W inauguracji premiery "Wiele hałasu o nic" Szekspira (22.01.19944) wzięli udział uczestnicy historycznego Zajazdu Literatów Polskich. W 1949 r. PTP przygotował 6 premie, zagrał 291 przedstawień dla ponad 110 tyś. widzów. Zasługą Sawana było m.in. wybudowanie dla teatru drugiej, filialnej sceny w gmachu przy Wałach Chrobrego (Teatr Współczesny). W drugim roku działalności na obu scenach PTP wystawił 13 premier, zagrał 493 przedstawienia dla ponad 224 tyś. widzów. Po Sawanie dyrekcję TP stanowili: E. Kron - dyr. I H. Moryciński - kier. Artystyczny (sezon 1959/1951) oraz A. Długosz - dyr. i M.Godlewski, następnie E. Chaberski - kier. artyst. (sezon 1951/1952). W tym czasie PTP rozwinął działalność objazdową po woj. Szczecińskim i koszalińskim; niektóre premiery odbywały się poza siedzibą teatru (m.in. w Myśliborzu i Koszalinie). W 1951 zagrano 542 przedstawienia dla 240 tyś. widzów, w tym 120 w objeździe dla 47 tyś. W repertuarze tego okresu dominowały sztuki radzieckie i socrealistyczne produkcje polskie, urozmaicane twórczością komediową Moliera, Fredry, Gogola. W 1952-1976 TP był pierwszą sceną Państwowych Teatrów Dramatycznych. 1.01.1977 r. utworzono państwową instytucję artystyczną o nazwie "Teatr Polski" (inauguracja "Przedwiośniem" Żeromskiego). Pierwszym dyrektorem naczelnym i artystycznym tego teatru został Janusz Bukowski1977-1981. Największym przebojem jego kadencji okazał się "Pan Tadeusz" w adaptacji J. Adamskiego (200 przedstawień tej sztuki obejrzało 75 tyś. widzów. Z tą sztuką zespół TP odbył miesięczne tourne po USA i Kanadzie. W 1979 J. Bukowski utworzył scenę kameralną pn. "Sala Prób" ( m.in. "Co u pana słychać" wg Kąkolewskiego). Z czasem jej nazwę zmieniono na "Scena Mała" (widownia na ok. 100 miejsc). Po 1976 TP nie prowadził już regularnej działalności objazdowej, niektóre przedstawienia realizował poza siedzibą. W ali k. Bogusława X w Zamku Książąt Pomorskich funkcjonowała nawet stała scena tego teatru, na której wystawiono m.in. "Marynarzy z Cattaro" Wolfa (1976), "Księcia Niezłomnego" Słowackiego (1977), "Odprawę posłów greckich" Kochanowskiego (1981). Na scenie Domu Kultury "Korab" zagrano m.in. "Czerwonego kapturka" Szwarca (1979). Kadencja Andrzeja Rozhina 1981-1983 przypadła na gorączkę polityczną (m.in. stan wojenny), co odbiło się niekorzystnie na repertuarze teatru i ostatecznie doprowadziło do zmiany dyrektora. Najciekawsze realizacje tego okresu to "Betlejem polskie" Rydla, "Igraszki z diabłem" Drdy, "Mutter Courage" Brechta. Andrzej May 1983-1989, zwłaszcza w pierwszym okresie , preferował repertuar polski, realizując nieco zapomniane już tytuły (m.in. "Dom otwarty" Bałuckiego, "Żeglarz" Szaniawskiego, "Don Kiszot" Bąka). W tym czasie TP nawiązał współpracę z teatrami w Moskwie, Rydze i Chebie (Czechy), co zaowocowało wymianą realizatorów i przedstawień. W latach 80. Przygotowywano 6-7 premier rocznie. W 1986 na jednej scenie dano 288 przedstawień dla 85 tyś. widzów. Z. Wilkoński 1989-1994 w pierwszym sezonie wprowadził klimat polityczny ("Doktor Żywago" Pasternaka, "Audiencja", "Wernisaż", "Protest" Havla i komercyjny ("Bóg" Allena). Z repertuaru następnych sezonów zwróciły uwagę "Szarut" wg Witkiewicza i "Sługa dwóch panów" Goldoniego
Obiekt powstał w miejscu zrealizowanego w 1828 budynku "Loży 3 Cyrkli", projektu mistrza ciesielskiego Kämmerlinga, wykonanego pod kierunkiem architekta Henke. Był to obiekt drewniany o konstrukcji słupowo-ryglowej wypełnionej bierwionami z kamiennym fundamentem. Od strony wschodniej znajdował się portyk z czterema kolumnami wykonanymi z pni dębowych. Otaczający teren starannie zagospodarowano zielenią ogrodową, altanami, fontannami, rzeźbami i tarasami, które stanowiły doskonały punkt widokowy na Odrę i okolicę. Były tutaj także korty tenisowe i place do różnych gier. Ogrody były ogólnodostępne dla mieszkańców Szczecina i cieszyły się dużą popularnością. Zachęcamy do obejrzenia Galerii fotografii Szczecina przedwojennego (Wykonanie: Johann-Sebastian-Bachinstitut - Stettin) na portalu Sedina (https://www.sedina.pl/).
(INTERNET)
