(0)
Podstawą wiedzy o początkach księstwa nyskiego jest Bulla papieża Hadriana IV z 1155 roku i Kodeks dyplomatyczny Śląska z XVII wieku. Zalążkiem biskupiego Księstwa Nyskiego, stał się gród Otmuchów z jego obronnym zamkiem, który tworzył wraz z okolicami Kasztelanię otmuchowską, jedną z 15 kasztelani granicznych, jakie wchodziły w skład terytorialny diecezji wrocławskiej, która obejmowała cały Śląsk, na wschód - po Cieszyn i Grodziec. Były one biskupimi dobrami fundacyjnymi, darowanymi w 1000 roku przez Bolesława Chrobrego, a kasztelania otmuchowska w odróżnieniu od innych kasztelani, stanowiła bezpośrednie uposażenie biskupa wrocławskiego. Kasztelania otmuchowska w końcu XII wieku znacznie poszerza swoje terytorium, w które wchodzi Ziemia nyska, która do tej pory wchodziła obok Opola w skład majątku biskupa wrocławskiego i księcia opolskiego Jarosława (1198-1201), najstarszego syna księcia Bolesława Wysokiego i Zwinisławy kijowskiej. Po jego śmierci w 1201, Henryk Brodaty pozostawił we władaniu biskupstwa kasztelanię otmuchowską jako uposażenie stołu biskupiego oraz ziemię nyską. Okazją do nadania terytorium nyskiego pod bezpośrednie zwierzchnictwo biskupów, była zapewne konsekracja kościoła św. Jakuba w Nysie w 1198 r (dzisiejsza Katedra), dokonana właśnie przez księcia Jarosława. Dalsze poszerzanie terytorium kasztelani otmuchowskiej nastąpiło za panowania biskupów; Wawrzyńca (1207-1232), Tomasza I (1232-1268), Tomasza II (1270-1292).
Granica kasztelanii biegła zatem: na wschód od Konradowa i Głuchołaz w kierunku północnym, następnie skręcała od Nowego Lasu w kierunku północno-wschodnim, kierując się dalej do Lipowej i Ścinawy Nyskiej, tam skręcała na północ i przebiegała na wschód od Włodar i Rynarcic, pozostawiając te wsie jeszcze na swym terytorium. Następnie granica biegła do wsi Mańkowice, gdzie gwałtownie skręcała w kierunku wschodnim, przebiegając obok wsi Budziszowice i Łambinowice w kierunku północno-zachodnim. Na północ od Malerzowic Wielkich granica biegła Nysą Kłodzką wchodząc na wysokości Brzezin na teren obecnego powiatu brzeskiego. Tam z kolei kierowała się w kierunku zachodnim aż do Wielamowic, stąd skręcała na południowy zachód i na zachód od wsi Kamiennik do Lipnik i Lasowic, gdzie skręcała ku południowi, w stronę Nysy Kłodzkiej. Odtąd - północnym brzegiem rzeki szła aż do Paczkowa i Kozielna. Dalej wchodziła na teren obecnego powiatu ząbkowickiego, gdzie za wsią Błotnica kierowała się w kierunku południowo-zachodnim dochodząc do dzisiejszej granicy państwowej. Tutaj granica przebiegała nie jak pierwotnie podnóżem, lecz teraz już głównymi szczytami, najpierw Rychlebskich Hor, a następnie Jeseników aż do Pradziada i stąd Średnią Opawą do Vrbna pod Pradziadem, a następnie Czarną Opawą do dzisiejszego Rejvizu, i stąd do Ondřejovic.W drugiej połowie XV wieku rozszerzono w tym miejscu granice kasztelanii w kierunku wschodnim przyłączając Zlate Hory, które na blisko 250 lat odpadły od tworzącego się właśnie księstwa nyskiego.
Do 1270 roku powstało około 65 wsi, m in; Biała, Biskupów, Burgrabice, Domaszkowice, Dziewiętlice, Gierałcice, Gryżów, Hajduki, Iława, Jagielnica, Jasienica Dolna, Jodłów, Kępnica, Konradów, Koperniki, Kubice, Lipniki, Lipowa, Lubiatów, Łąka, Markowice, Malerzowice Wielkie, Morów, Nadziejów, Nowy Świętów, Polski Świętów, Przełęk, Rynarcice, Siestrzechowice, Sucha Kamienica, Ścinawa Nyska, Włodary i Wyszków.
Podstawy prawne pod powstanie Księstwa Nyskiego położył Henryk IV Probus. To on 23 czerwca 1290 roku, zarządzających biskupów wrocławskich Kasztelanią nyską, mocą swego testamentu, podnosząc ich do godności książęcej (książę-biskup), co dawało im niezależność od roszczeń świeckich książąt. Hierarchowie otrzymali także władzę sądowniczą na terenie księstwa oraz prawo bicia monety. Osobą, która postawiła "kropkę nad i" w powstaniu biskupiego księstwa, był Henryk z Wierzbna (1302-1319). Przede wszystkim zagarnął władzę wojskową, należącą do tej pory na terenie kasztelani do księcia. Ostatecznie zawarł sojusz obronny z księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem, który nosił już prawny charakter umowy międzynarodowej, co większość historyków - zarówno polskich jak i niemieckich, uznaje za moment powstania świeckiego Księstwa nyskiego. Książęta świeccy uważający się za spadkobierców zmarłego, starali się unieważnić nadany przywilej. Jednak w 1333 roku ostatecznie potwierdził go Bolko ziębicki. Od 1342 roku biskupi uznawali lenną zależność od królów czeskich. Ze względu na swe lepsze położenie handlowe zaczęła nad Otmuchowem dominować Nysa. Nazywano je bowiem, już nie kasztelanią nysko-otmuchowską, lecz: krajem biskupim - Księstwem Nyskim, później w XVII w, nawet księstwem grodkowskim.
Granice Księstwa nie pozostawały bez zmian. Jednym z najważniejszych nabytków terytorialnych, za panowania biskupa Przecława z Pogorzeli (1341-1376), były ziemie wokół Grodkowa i Wiązowa, tzw. "Weichbild grodkowski", który w roku 1343 został wzięty jako zastaw od księcia brzesko- legnickiego. W 3441 roku "Weichbild grodkowski" przypadł jako lenno od króla czeskiego. W roku 1416, z inicjatywy biskupa Wacława (1382-1417), księcia legnickiego, księstwo nyskie wzbogaciło się o 9 wsi w okolicy Paczkowa, tj; Mrokocin, Pomianów Górny i Dolny, Goleniów Śląski, Doboszowice, Golinę, Rostków, nieistniejący Kattersdorf wraz z zamkiem Neuhaus w Chałupkach. W tych granicach Księstwo Nyskie przetrwało do połowy XVIII wieku i obejmowało 1828 km2 powierzchni. W roku 1742, w wyniku wojen śląskich, Księstwo nyskie zostało podzielone wzdłuż linii; Bila Voda - kopa Biskupia. Część południowa - górzysta, przypadła Austrii, zaś część północna, obejmująca tereny nizinne Prusom. W wyniku sekularyzacji dóbr kościelnych, Księstwo Nyskie przestało istnieć w I połowie XIX wieku, do roku 1810, na terenach dzisiejszej Polski, zaś na terenach czeskich, do roku 1945.
W mennicy książęcej w Nysie bito również monety. Było ich ok. 250, m.in; kwartniki biskupów Jana III Romki i Henryka I z Wierzbna, w II połowie XIV i XV wieku, bito srebrną monetę halerza - biskupów Wacława, księcia legnickiego i Rudolfa von Rudesheim. Bito także Grajcara, denara krzyżowego (denarius cruciatus) kardynała Fryderyka Heskiego z 1680 roku, Talara (klipę czterokątna), a od XVI wieku, biskupi wrocławscy otrzymali od cesarza Maksymiliana I, prawo bicia złotych monet. Pierwszym biskupem, który użył tytułu księcia, był biskup Henryk I z Wierzbna (1202-1319), zaś ostatnim był, ks. kardynał Adolf Bertram (1859-1945), zmarły w letniej rezydencji biskupów wrocławskich, na zamku Johannesberg (Janski Vyrch), w czeskim Javorniku. Po wojnach śląskich w 1742 większa część księstwa znalazła się w granicach Prus. Jedynie jego południowy skrawek (dzisiejsze północne Czechy - okręg Jesenik) wraz z letnią rezydencją biskupią na zamku w Javorniku pozostał w granicach ziem habsburskich.
Kres istnieniu Księstwa nyskiego, położyła przeprowadzona przez Prusy, w 1810 roku sekularyzacja dóbr kościelnych. Stolica biskupiego Księstwa nyskiego - Nysa, spisana była, jako jedne z trzech miast Polski; po Wrocławiu i Krakowie w "Kronice Świata" "Liber chronicarium" Hartmanna Schedla z 1493 r. wydrukowane w Norymberdz. Po Wrocławiu, była najbardziej rozwiniętym i najpiękniejszym miastem na Śląsku, stąd nosiła znany przydomek "Śląski Rzym", aż do marca 1945 roku, kiedy to ponad 80% pięknego miasta legło w gruzach, dzięki polityce wyzwoleńczej Armii Czerwonej. W 1953 roku, w wyniku prowokacji politycznej, rozebrano piękny, neogotycki kościół garnizonowy, przy dzisiejszym moście im. T. Kościuszki.
W ogóle to jest jeszcze wiele ciekawych i niewyjaśnionych ciekawostek dotyczących naszego miasta?!
