(1)
https://www.parafiawilanow.pl/
W latach 1857–1870 Aleksandra i August Potoccy przebudowali i powiększyli dotychczasowy kościół (według projektu architekta Henryka Marconiego). Kościół otrzymał formę neorenesansową i stanowi wspaniałą świątynię przy wilanowskiej rezydencji króla Jana III Sobieskiego. Do nawy głównej dobudowano prezbiterium oraz dwie kaplice: Najświętszej Maryi Panny i Świętej Anny. Wzniesiono też kopułę z transeptem. W kaplicy Potockich umieszczono obraz Matki Boskiej Łaskawej (autorstwa Leopolda Kuperweisera). Tu też znajdują się sarkofagi i epitafia właścicieli Wilanowa, których groby mają miejsce w krypcie – pod kaplicą.
Teren cmentarza przykościelnego otoczono murowanym ogrodzeniem z wieńcem kaplic wykonanych w terakocie, upamiętniających stacje Drogi Krzyżowej – według pomysłu zapożyczonego przez Marconiego z jednego z kościołów w Messynie. Rozbudowę zakończono i kościół poświęcono w roku 1870.
Podczas I wojny światowej kościół i otoczenie zostały zdewastowane. W roku 1916 wojska pruskie zdjęły pokrycie świątyni – zdarta została pięknie tłoczona blacha miedziana. Kopuła kościoła stanowiła dla wojsk rosyjskich i pruskich doskonałe obserwatorium całej doliny Wisły. Kościół narażony był na ostrzały – szczególnie od strony ursynowskiej skarpy.
Druga wojna światowa przyniosła nowe zniszczenia – we wrześniu 1939 roku w kościół uderzyło kilka pocisków armatnich. Kościół znów splądrowano, a otoczenie zdewastowano (zdobycz króla Jana III, zabytkowy „namiot Wezyra” spłonął). Proboszcz wilanowski – Ksiądz dr Jan Krawczyk został uwięziony przez Niemców a następnie rozstrzelany w Palmirach (2–4 kwietnia 1940 r.). Podczas Powstania Warszawskiego (1944) kościół został przez Niemców zamieniony na pomieszczenie (obóz) dla internowanych, zwłaszcza spośród inteligencji Stolicy i okolic. Świątynia została zbezczeszczona – tabernakulum żołnierze niemieccy rozbili, Najświętszą Eucharystię rozrzucili, naczynia liturgiczne zrabowali. Ze wspomnień Anny Branickiej wiadomo, że panny Branickie zebrały Święte komunikanty, część spożyły, część rozdały uwięzionym. Budynki probostwa zostały zniszczone i zrujnowane. Przetrwały natomiast dwa dzwony z 1723 i z 1777 roku, które ludność Wilanowa ukryła w kopułkach kościoła przed rabunkiem – zarówno w czasie I wojny (w roku 1916) jak i przed Niemcami w roku 1940. Obecnie oba dzwony zawieszone są w nowo zbudowanej Dzwonnicy Trzeciego Tysiąclecia.
Do roku 1979 doraźnie zabezpieczano i metodą gospodarczą remontowano zarówno świątynię, jak też dom parafialny i tzw. „organistówkę” – najstarszy murowany dom w Wilanowie. Od roku 1980, od chwili przybycia do Wilanowa nowego Proboszcza Księdza Prałata Bogusława Bijaka, rozpoczęły się gruntowne prace konserwatorskie w kościele i budynkach na probostwie. Świątynia i wszystkie budynki zostały pokryte blachą miedzianą. Wykończono dom parafialny, wybudowano nowy dom katechetyczny, budynki szkolne oraz dom kolegiacki. Probostwo wilanowskie jest obecnie znaczącym w Warszawie ośrodkiem działalności duszpastersko-katechetycznej. Świątynia i budynki przykościelne zostały wyposażone dziełami o charakterze malarskim i złotniczym.
