Wilno

"Początkowo swoją koncepcję pomnika Adama Mickiewicza dla Wilna lansował Zbigniew Pronaszko z Uniwersytetu Stefana Batorego, jednak w w maju 1925
roku ogłoszony został konkurs. Ostateczny termin nadesłania prac był przedłużany ze względu na wyjątkowo duże zainteresowanie środowisk artystycznych - ostatecznie nadesłano aż 67 projektów. W skład komisji wchodzili przedstawiciele władz oraz środowisk artystycznych, zaś na jej czele, jako przewodniczący, stanął gen. Lucjan Żeligowski. Pierwszą nagrodę w konkursie zdobył Stanisław Szukalski, drugą - Rafał Jachimowicz, a trzecią - Mieczysław Lubelski. Według projektu Szukalskiego postać Mickiewicza była naga i przyjęła postawę siedzącą. Artysta umieścił ją na wysokim cokole w kształcie piramidy schodkowej. Na towarzyszącym mu łuku tęczy siedział orzeł, który spijał krew płynącą z rozciętego serca przedstawionej postaci. Projekt Stanisława Szukalskiego wywołał skrajne emocje i rozpętał dyskusje w prasie, środowisku twórców, krytyków sztuki, a także wśród zwykłych obywateli. Zamieszanie skłoniło Komitet Budowy Pomnika do ogłoszenia nowego konkursu, tym razem jednak zamkniętego. Jego zwycięzcą został Henryk Kuna, którego projekt wytypowano do realizacji, jednak m.in. w wyniku problemów finansowych oraz lokalizacyjnych, prace przeciągały się. W związku z wybuchem II wojny światowej oraz utratą Wilna przez Polskę i rozpoczęciem okupacji sowieckiej sprawa budowy pomnika została zawieszona.
Ostatecznie projektantem pomnika został rzeźbiarz litewski Gediminas Jokūbonis. Odsłonięcie odbyło się 18 kwietnia 1984. Granit, z którego wykonano rzeźbę przywieziono z Wołynia.

Pomnik przedstawia Adama Mickiewicza opierającego się na złamanej kolumnie. Cała rzeźba ma wysokość 4,5 m. W 1996 dookoła pomnika umieszczono granitowe płyty z przedwojennego, niedokończonego pomnika Adama Mickiewicza dłuta Henryka Kuny. Obecnie znajduje się tam 6 płyt (z 12 zaplanowanych). Przedstawiają one sceny z Dziadów: "U Senatora", "Widmo złego pana", "Cela Konrada", "Na cmentarzu", "Spotkanie Konrada z ks. Piotrem", "Droga na zesłanie". Płyty wraz z pomnikiem tworzą jedną kompozycję przestrzenną."