Święty Krzyż: sanktuarium Drzewa Krzyża Świętego

Najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego.

Znajduje się niemal na szczycie zwanym Świętym Krzyżem, Łysą Górą lub Łyścem - 595 m. npm. Miejsce położone jest 40 km od Kielc i 60 km od Sandomierza. Na górę prowadzą trzy szlaki turystyczne (jeden drogą).

Według tradycji pierwszy kościół (rotundę) wzniosła tam w 966 r. Dąbrówka, żona Mieszka. Znalazł się on w miejscu – jak napisano na historycznej tablicy umieszczonej w krużganku klasztoru - osławionej bałwochwalni, czyli znanej pogańskiej świątyni, gdzie dla potrójnego biesa Świat, Poświat, Pogoda bluźniono. Ślady pogańskiego kultu zachowowały się do dzisiaj na zboczu góry.

Natomiast opactwo benedyktyńskie założył Bolesław Chrobry w 1006 r. Od X w. aż do kasacji opactwa w 1819 r. gospodarzami sanktuarium byli benedyktyni, obecnie opiekę nad nią sprawują misjonarze oblaci Maryi Niepokalanej.

Relikwie podarował kościołowi w XII w. św. Emeryk, syn węgierskiego króla Stefana.

W średniowieczu oraz później, aż do kasaty opactwa w 1819 r., Święty Krzyż był jednym z najważniejszych ośrodków intelektualnych i kulturalnych w Polsce. Mnisi przechowywali cenne dzieła sztuki, literatury i nauki, prowadzili znane skryptorium (warsztat, w którym przepisywali księgi, m.in. Kazania Świętokrzyskie ) i prowadzili badania przyrodnicze i naukowe.

Na Świętym Krzyżu jest pochowanych wiele znakomitych osobistości, m.in. książę Jeremi Wiśniowiecki.

Strona internetowa: swietykrzyz.pl

dodane na fotoforum:

• Świętokrzyskie
• Polskie kościoły
• Kościoły Polskie