Garbów Nowy

Garbów Nowy

Spośród wielu właścicieli, jacy się przewinęli w długich dziejach tej wsi należy wymienić ród Zawiszów ( XIV-XV w.) herbu Sulima, z którego pochodził znany wszystkim bohater narodowy Zawisza Czarny. Rodzice jego – Mikołaj i Dorota przekazali pod koniec XIV w. dobra garbowskie trzem synom: Zawiszy Czarnemu, Janowi Farurejowi oraz Piotrowi Kruczkowi. W wyniku dość skomplikowanych podziałów majątkowych dobra garbowskie (Garbów, Doły, Winiary) przypadły Janowi Farurejowi, a po nim dziedziczyć będą jego potomkowie piszący się już jako Garbowscy. Jednak nadal w Garbowie panował dość skomplikowany układ własnościowy. W II poł. XV w. było na przykład kilku właścicieli wsi: Jan Farurej, Łukasz ze Słupczy, Jan Ociński, Mikołaj Imram i Klimuntowski, do których należało aż pięć folwarków. Łatwo więc się domyślić, że stan taki nie wpływał pozytywnie na życie właścicieli i poddanych. Często dochodziło do majątkowych zatargów. Taki stan utrzymywał się przez XVI i XVII w. W 1736 r. Garbów trafił w ręce Aleksandra Zakliki Czyżowskiego, bogatego magnata sandomierskiego, a w 1765 r. Aleksandra hr. Lanckorońskiego. W połowie zaś XIX w. zadłużone dobra ziemskie Garbów kupił na licytacji Michał Karski.

Spośród wielu właścicieli Garbowa, na uwagę zasługują również Dowborowie, choć Roman Dowbór Muśnicki nie wykazał się talentem organizacyjno- rolniczym i w konsekwencji majętność ziemską rozparcelowano.

Nie mniej zasłużonym dla Polski jest jego syn generał Józef Dowbór- Muśnicki. Duże zmiany w strukturze wsi zaszły po uwłaszczeniu. Pod koniec XIX w. wieś Garbów miała już 50 osad, które gospodarowały na 400 morgach. Natomiast dworski Garbów zajmował 816 morgów i stało tu 18 wielorodzinnych drewnianych domów. Ostatnim właścicielem dóbr garbowskich był Nowakowski, który mało zajmował się gospodarstwem. Wg lokalnych przekazów dwór spłonął z „niewiadomych” przyczyn, podobno za sprawą właściciela, który chciał uzyskać odszkodowanie. W miejscu dawnego dworu stoi obecnie kaplica. Tadeusz Turbakiewicz znalazł tu monety z herbem Pogoń, które przekazał Muzeum Okręgowemu w Sandomierzu.

Garbów okresu międzywojennego to wyjątkowa wieś w Sandomierskiem. Można ją nazwać kolebką ruchu ludowego. Wyszło stąd kilkunastu znanych w regionie ludowców. Obecnie młodzi ludowcy także przyczyniają się do rozwoju wsi. Z ich inicjatywy powstało boisko sportowe, na którym corocznie odbywa się gminny turniej piłki nożnej. Wieś również może zapisać w dziejach ruchu ludowego sporo wartościowych inicjatyw takich jak: powstanie mleczarni (głównym założycielem był ludowiec Walenty Gawron), przystanku kolejowego stacja Góry Wysokie (obecnie Stary Garbów), później Domu Ludowego, który był miejscem spotkań działaczy ludowych oraz miejscowej ludności, a w dalszej kolejności mieściły się w nim urzędy: Gromadzka Rada Narodowa, Urząd Pocztowy, Biblioteka Gromadzka, później sklep. Działało tu prężnie koło ZMW ”Wici”.

dodane na fotoforum: