Sandomierz

Sandomierz

Kościół św.Jakuba wraz z klasztorem dominikańskim jest jednym z najstarszych kościołów w całości wzniesionych z cegły na terenie Polski. Zbudowany w stylu późnoromańskim. Zaliczany do najcenniejszych zabytków. Został wzniesiony z fundacji Iwo Odrowąża biskupa krakowskiego w okresie 1226-1250 dla drugiego po krakowskim konwentu dominikanów w Polsce. Wykonaniem fundacji zajmował się bratanek biskupa Jacek Odrowąż (zaliczony później w poczet świętych). Na początku XIV w. dobudowano do zachodniej ściany świątyni dzwonnicę, w której wówczas znajdowała się furta do klasztoru.
Dzwonnica posiada jedne z najstarszych w Polsce dzwony, mniejszy z 1314r. oraz
większy z 1389r.

Na początku XVII w. kościół uzyskał elementy barokowe. Wykonano m.in. sklepienia kolebkowo-krzyżowe z dekoracją sztukatorską. W tym samym okresie powstała, zbudowana od strony północnej kaplica Męczenników Sandomierskich. W historii kościoła w sposób ważny zaznaczył się wiek XIX. Za sprzyjanie powstańcom styczniowym, nastąpiła kasata zakonu. Klasztor adaptowano na koszary kozackie. W latach 1905-1909, kościół przeszedł gruntowną restaurację.

Fot. Sandomierz. Portal kościoła św.Jakuba
Wygląd kościoła. Kościół jest orientowany.
Od południa do prezbiterium kościoła przylega część
wschodnia dawnego klasztoru. W otoczeniu kościoła
występują słynne lipy. Niektóre uznawane za pomniki
przyrody. Wejście do kościoła prowadzi przez
słynny portal, umieszczony w ścianie północnej
kościoła. Portal ten stanowi jeden z symboli
Sandomierza. Wykonany z formowanej cegły,
perspektywiczny, zamknięty u góry półkolistą bogato
profilowaną archiwoltą. Na portalu bogata dekoracja
romańska złożona z rozetek, plecionki z
przenikających się kół, zawierająca elementy
roślinne, zoomorficzne, oraz tajemnicze główki.





W lewym ościeżu główka kobiety w koronie - to wg tradycji
przedstawienie księżnej Adelajdy lub księcia Leszka Białego,
druga główka po stronie przeciwnej z charakterystyczną
grzywką to przedstawienie Iwo Odrowąża lub św. Jakuba.
Na uwagę zasługują dekoracje na elewacjach kościoła, fryzy
geometryczne oraz dekoracje na nadprożach okien (zoomorficzne,
roślinne). Szczyty wschodnie prezbiterium i nawy dekorowane są
wykonaną z cegły kratą. /sandomierskie com/ U Świętego Jakuba
W murach męczeńskiej śmierci
Sadoka i Towarzyszy,
Ofiara Święta spełniona,
bez dźwięku organ
w modlitewnej ciszy
w oku łza się kręci,
dusza wiekami przepełniona
Jedynie ciszę przerywa
szept spowiednika,
z kaplicy Jacka dochodzi
echem,
aż wzrok Różańcowej Matki
ducha przenika
gdy habitowy brat wita Cię
z uśmiechem.
Skromne cegły nie raz
słyszały
kaznodziejskie mądre,
wrażliwe słowa,
och, jak dobrze, że
znalazło się miejsce by
przy krucyfiksie Adelajdę
pochować.
Tylko Jackowe Lipy
się zmieniły,
legendy swej nie odzwierciedlają
szumią potokiem wielowiekowej
ciszy,
gdy w habitach błogosławieni
Hosannę śpiewają./Krystian Lisowski/

dodane na fotoforum: