(0)
Kolegiata św. Marcina w Opatowie – romański kościół parafialny pw. Świętego Marcina z Tours ulokowany w Opatowie, w województwie świętokrzyskim.
Stanowi jeden z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Podziwiać w niej można także architektoniczne detale i arcydzieła sztuki innych stylów.
Jest to najcenniejszy zabytek Opatowa. Posiada status kolegiaty – pierwsza wzmianka o kanonikach opatowskich pochodzi z roku 1206.
Zaginęły ślady, kto był rzeczywistym fundatorem tej świątyni: jedni za Długoszem twierdzą, że syn Bolesława Krzywoustego książę Henryk Sandomierski, Krzyżownik, wybudował tu klasztor dla sprowadzonych z Jerozolimy Templariuszy. Inni przypisują kościół Cystersom lub Benedyktynom, jeszcze inni Alojzemu Duninowi synowi słynnego Piotra.
Wybudowana w stylu romańskim świątynia, zawiera wiele elementów gotyku oraz późniejsze renesansowe i barokowe szczegóły.
Historia świątyni sięga drugiej połowy XII wieku. Świątynia była wielokrotnie przebudowywana. W romański portal główny wmurowany został ostrołukowy gotycki. Romańska jest południowa wieża z charakterystycznymi dla tego stylu okienkami. Północna pierwotny charakter zachowała w dolnej części, górną nadbudowano w XVI wieku. We wnętrzu kolegiaty podziwiać możemy wąskie romańskie okna, m.in. w prezbiterium, a także portal w tym samym stylu między północną kruchty a nawą boczną.
Na ścianie dawnego kapitularza, przy południowo-zachodnim rogu świątyni, widnieje gotycka polichromia z drugiej połowy XV wieku ze scena ukrzyżowania Chrystusa. We wnętrzu świątyni, w południowym transepcie, umieszczony jest gotycki krucyfiks z początku XV wieku.
Na zewnątrz, od północnej strony, podziwiać można gotycko-renesansowy portal ufundowany przez kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego, właściciela Opatowa w latach 1514-32. Według tradycji, kanclerz ten przywiózł z Włoch obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który umieszczony jest w prawym bocznym ołtarzu. Szydłowiecki, któremu Opatów zawdzięcza lata swojego największego rozwoju, ma w świątyni wspaniały nagrobek. Na jego cokole umieszczone jest arcydzieło sztuki renenansowej - rzeźbioną i grawerowaną płytę z brązu nazywaną "Lamentem opatowskim". Przedstawia 41 osób za stołem, które rozpaczają po śmierci kanclerza. Przepiękna jest również rzeźba leżącej postaci Szydłowieckiego w zbroi, a także płyty nagrobne jego młodo zmarłych dzieci.
Nad nagrobkami Szydłowieckich, na ścianach północnego transeptu, zobaczyć można malowidła przedstawiające odsiecz wiedeńską oraz bitwę pod Chocimem. Z kolei ściany prezbiterium ponad bogato rzeźbionymi stallami zdobią sceny bitew pod Grunwaldem i na Psim Polu. Wszystkie namalowane zostały w XVIII wieku, aby podnosić na duchu szlachtę przybywającą na sejmiki województwa sandomierskiego. Ślady ostrzenia przez nią szabel widać na kamiennych ciosach, z których zbudowana jest kolegiata.
W jej wnętrzu koniecznie należy jeszcze zwrócić uwagę na XVIII-wieczny ołtarz główny z obrazem św. Marcina. Barokowe malowidła przedstawiające patrona świątyni widnieją na sklepieniu prezbiterium i w transepcie.
Kolegiatę św. Marcina w Opatowie zwiedzać można w niedziele i święta w godz. 13.30-16.30, w dni powszednie w godz. 10-17,
kontakt: 015 868 27 78,
www.kolegiataopatow.sandomierz.opoka.org.pl
dodane na fotoforum:
