Sandomierz

Sandomierz

Kościół pod wezwaniem św. Pawła Apostoła jest jednąz najstarszych świątyń
Sandomierza. Pierwotny, drewniany, ufundowany został przez krakowskiego biskupa
Iwona Odrowąża na dawnym wzgórzu staromiejskim w 1226r. wtedy też została ustanowiona
parafia. Obecny kościół murowany wybudowany został w latach 1426 - 1434. W XVIIw.
pierwotną jednoprzęsłową prawie kwadratową nawę powiększono o jedno przęsło i nakryto
sklepieniem kolebkowym zdobionym geometryczną dekoracją stiukową w typie renesansu
kalisko - lubelskiego. Od 1650 r kościół św. Pawła przestał być parafią, zdany na wikariuszy
kolegiaty podupadł, podźwignięty po przywróceniu parafii w 1688 r., dopiero przez ks. Jakuba
Orzechowskiego.

Ks. Jakub Orzechowski, proboszcz tej parafii w latach 1706 - 1724, dobudował istniejącą
obecnie kaplicę św. Barbary, uzupełnił wyposażenie kościoła i zaprowadził przy
kościele Bractwo św. Barbary. Ks. Marcin Jasiński proboszcz parafii św. Pawła w latach 1727
- 45 zdobi fasadę kościoła kamiennymi rzeźbami św. Barbary, aniołów i wazonami oraz otacza
cmentarz przykościelny murem i wznosi dzwonnicę. Dekoracja rzeźbiarska na szczytach
kościoła powstała w warsztacie Tomasza Huttera.

W czasie walk o Sandomierz w czerwcu 1809 r przy kościele zlokalizowana była jedna
z dwunastu baterii dział broniących dostępu do Sandomierza, a na okolicznych polach
rozegrała się znana z "Popiołów" Stefana Żeromskiego bitwa na bagnety. Na pamiątkę
tych walk podczas restauracji kościoła w jego ściany wmurowano kule armatnie.

Kościół św. Pawła często określany był jako położony "za miastem" choć gdy Iwo
Odrowąż przeprowadzał erekcję parafii kościół znalazł się pośród wcale ludnej osady.
Kolejno miasto "oddaliło" się od kościoła, by w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat niejako na
gruntach parafii św. Pawła ukształtowało się nowe miasto i nawet zaistniała na tym terenie
konieczność utworzenia nowej parafii./PTTK/

dodane na fotoforum: