Badaniami retrospektywnymi budowy słoja rocznego zajmuje się dendrochronologia. Dzięki porównaniu słojów rocznych pochodzących z drzew rosnących na przestrzeni wielu stuleci dla danego obszaru geograficznego można stworzyć coś na wzór "dendrochronologicznego kalendarza".


Już od lat dziecięcych wiemy, że słoje drzewa oznaczają jego wiek. Jest jednak o wiele więcej rzeczy, o których może opowiedzieć pień drzewa, ozdobiony gęstymi, wąskimi słojami...
Słoje niektórych drzew, np. grabu czy jałowca, są bardzo kręte, tymczasem buk i olsza mają słoje bardzo pofalowane. Można to zaobserwować zwłaszcza na drzewach iglastych. Każdy słój foruje się w ciągu jednego roku i słusznie jest nazywany słojem rocznym.

W ciepłych krajach, gdzie zima i lato są jednakowo ciepłe, i ilość opadów jest stała, słoje drzewa są praktycznie niewidoczne. W tropikach słoje większości drzew zależą od pór deszczowych i suchych. Takie słoje zwane są przyrostem.

Czym bliżej centrum pnia, tym starsze są słoje, i na odwrót, czym bliżej kory, tym młodsze. Ilość słojów drzewa, w zależności od wysokości drzewa jest różna – czym wyżej, tym mniej słojów...

Wiek drzewa możemy zazwyczaj ustalić z według ilości słojów, chociaż czasami zdarza się podwójny słój, albo w ciągu roku nie wytworzył się żaden słój, np. po przycięciach drzew ozdobnych w dolnych częściach pnia słoje się nie wytworzą. Słoje mogą się również nie wytworzyć podczas bardzo suchego lata, lub jeśli drzewo jest słabo rozwinięte.
Grubość słojów drzewa nie jest jednakowa, a zależy od wieku, klimatu, warunków wzrostu. Za przykład niech posłuży topola, której słoje potrafią mieć nawet 1cm grubości, i bukszpanu, którego słoje mają zaledwie 1 mm...