***

Twierdza została zbudowana na skrzyżowaniu rzek Zachodni Bug i Muchawiec.

Po upadku Powstania Listopadowego car Rosji Mikołaj I nakazał budowę twierdzy w widłach rzek Bugu i Muchawca. Zburzono zamek z XIII w. i historyczne centrum Brześcia. Budowa trwała w latach 1833-1842. Fortyfikację zbudowano według projektu niemieckiego inżyniera w służbie carskiej - generała Karla Oppermana.
Podczas I wojny światowej twierdza zajęta była przez wojska cesarskich Niemiec. W znajdującym się w niej Białym Pałacu podpisano w 1918 roku Pokój Brzeski między bolszewicką Rosją i Niemcami.
Od 1919 roku twierdza należała do Polski. W 1930, przed i w trakcie Procesu brzeskiego, więziono w niej działaczy Centrolewu.
We wrześniu 1939 Wojsko Polskie stawiało tu opór siłom Wehrmachtu. Po upadku cytadela i Brześć zostały zaanektowane przez ZSRR, a na ulicach miasta odbyła się 22 września 1939 roku wspólna defilada zwycięstwa nad Polską wojsk niemieckich i radzieckich.
22 czerwca 1941 forteca została zaatakowana przez Niemców w ramach operacji „Barbarossa”.
Rosyjski garnizon stawiał opór przez kilka dni, jednak z militarnego punktu widzenia nie miało to żadnego znaczenia. Jednostki hitlerowskie omijając twierdzę poszły dalej na Mińsk i Moskwę.
W 1965 roku, z okazji 20-lecia zwycięstwa nad faszyzmem, twierdzy został nadany tytuł Bohatera.
W 1971 r. zachowane ruiny zamieniono w kompleks memorialny budując monumentalną bramę wejściową oraz gigantycznych rozmiarów pomniki.