(2)
Radruż to mała wieś w powiecie lubaczowskim w gminie Horyniec Zdrój /północny-wschód woj. podkarpackiego/ leżąca na granicy w Ukrainą. Dziś miejsce nieco na uboczu i zapomniane, ale przed II wojną światową Radruż liczył ponad 2,5 tys mieszkańców - głównie narodowości ukraińskiej.
Po wojnie większość mieszkańców wywieziono do ZSRR - podobny los spotkał także mieszkańców okolicznych terenów.
Najcenniejszym i bardzo dobrze zachowanym zabytkiem tych okolic jest drewniana, grekokatolicka cerkiew św. Paraskewy z XVI w.
Cerkiew otoczona jest kamiennym murem, z bramą i furtą z XVII wieku co nadaje jej charakteru budowli obronnej. Od strony zachodniej w ogrodzeniu zachowała się drewniana dzwonnica z przełomu XVI/XVII wieku. Do muru przylega także dom diaka /z XVII-XIX wieku/ - osoby, która w obrządku grekokatolickim prowadziła śpiew w cerkwi oraz pomagała kapłanowi w posłudze. U obrębie zespołu cerkiewnego znajdują się także pozostałości cmentarza przycerkiewnego. Warto zwrócić uwagę na nagrobek z tekstem napisanym cyrylicą i półksiężycem. Legenda głosi, że pochowana jest tutaj kobieta porwana przez Tatarów, która po ucieczce z niewoli miała być fundatorką cerkwi.
We wnętrzu cerkwi zachowało się niewiele z jej pierwotnego wystroju. Większość ikon jest przechowywana obecnie w Muzeum Ikon w Łańcucie. Obecnie planowane jest jednak przywrócenie jej pierwotnego wyposażenia, w tym powrót ikonostatsu z Łańcuta.
Po za murami cerkwi znajdują się dwa cmentarze greckokatolickie - mniejszy i większy. Na obu znajdują się odrestaurowane gł. XiX-wieczne nagrobki bruśnieńskie tj. pochodzące ze słynnego kiedyś ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie.
Dziś cerkiew nie spełnia już swojej pierwotnej funkcji. Udostępniana jest do zwiedzania z przewodnikiem /na telefon/ przez cały tydzień. Na chętnych czeka też nie lada atrakcja - wejście na dzwonnicę /nie wskazane dla osób, które nie lubią ciasnych przejść i bardzo stromych schodów/. Pieczę nad całością sprawuje Muzeum Kresów w Lubaczowie.
dodane na fotoforum:
