(17)
Cerkiew....
Do 17.11.2013 r. świątynią parafialną była dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. Mikołaja Cudotwórcy w Polanie.
Obiekt datowany jest na rok 1790, co oznaczałoby, że jest to jedna z najstarszych zachowanych cerkwi Bieszczadach. Prawdopodobnie jest ona jednak jeszcze starsza. Miejscowa tradycja głosi, iż wzniesiona została na przełomie XVII i XVIII wieku jako kaplica dworska właścicieli ziem, którymi byli wówczas Urbańscy. W roku 1780 powstał nieistniejący obecnie kościół rzymskokatolicki w Polanie (parafię rzymskokatolicką ufundował zapisem testamentowym w roku 1712 Franciszek Urbański, łowczy podolski. Ten zapis zrealizował dopiero w 1747 r. jego wnuk również Franciszek Urbański - cześnik mielnicki. Właścicielami Polany byli wtedy Marianna z Urbańskich i Wawrzyniec Górscy. Miano wówczas przekazać ową łacińską kaplicę Rusinom w ramach podziękowania za pomoc w pracach przy budowie kościoła - zatem data 1790 mogłaby oznaczać rekonsekrację (powtórne poświęcenie) świątyni. Parafia greckokatolicka istniała w Polanie już od końca XVII wieku, wcześniej istniała tu parafia prawosławna.
W XIX w. parafia greckokatolicka (diecezja przemyska, dekanat zatwarnicki) miała drewnianą cerkiew i obejmowała Polanę, Rosolin, Serednie Małe i Wydrne z 832 duszami ? tak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z 1880 r.
Cerkiew w Polanie jest budowlą drewnianą, orientowaną, o konstrukcji zrębowej. Orientowanie cerkwi polega na skierowaniu prezbiterium (jako miejsca najświętszego) w kierunku wschodnim. Zdecydowana większość bieszczadzkich cerkwi jest orientowana, gdyż zwyczaj ten był ściśle przestrzegany do XIX w. Budynek jest oszalowany pionowymi deskami. Zakrystia od strony północnej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, nawa szersza. Obiekt nie posiada babińca - jest to cerkiew dwudzielna. Dwuspadowy dach zakończony jest trzema wieżyczkami z latarniami, kryty blachą. Dokonano remontu cerkwi w roku 1922. W 1944 r. NKWD aresztowało ks. parocha Wołodymyra Wesełego. Po roku 1951, gdy Polana wróciła do Polski, cerkiew używana była jako magazyn. Po wielu staraniach w grudniu 1969 r. przed Bożym Narodzeniem przekazana została parafii rzymskokatolickiej i od tego czasu do 1982 r. funkcjonowała jako kościół filialny. 15 czerwca 1982 r. parafię w Polanie objęli księża salezjanie i cerkiew stała się kościołem parafialnym.
Nie zachowały się praktycznie żadne elementy dawnego wyposażenia. W 1937 roku podczas kolejnego remontu otynkowano wnętrze. Została również wykonana polichromia ornamentalno-figuralna autorstwa R. Konowalca. Polichromia na sklepieniu wyobraża Trójcę Świętą, znajdują się tu również anioły o trzech parach skrzydeł. Są to Serafiny - anioły zajmujące najwyższe miejsce w hierarchii anielskiej, są aniołami miłości, światła i ognia.
Kilka ikon z cerkwi w Polanie znajduje się w muzeach. W MBL w Sanoku zobaczyć można ikonę św. Mikołaja z przełomu XVII/XVIIIw. W Muzeum Narodowym w Krakowie: Sąd Ostateczny z XV wieku oraz śś. Jana i Pawła z początku XVIIw. Na przycerkiewnym cmentarzu zachowało się kilka grobów.
dodane na fotoforum:
