Miłego i radosnego dnia życzę...

Dworek Mikołaja Reja

Jest to budynek parterowy, dwutraktowy, z mieszkalnym poddaszem, zbudowany na planie wysłużonego prostokąta. Od frontu i z tyłu (kierunek wschód-zachód) czterokolumnowe ganki. Wystawki w dwuspadowym dachu. Wnętrze rozplanowane jest regularnie, z wejściem i ścierzką pośrodku elewacji frontowej. Gładkie płaszczyzny ścian wzbogacone są profilowanymi opaskami okien. Wielki prosty dwuspadowy dach(aktualnie kryty blachą, niegdyś gontem) nadaje budynkowi proporcjie charakterystyczne dla architektury dworskiej. Dwór w skromnej, klasycznej architekturze stanowił charakterystyczny w królestwie Polskim Kongreswym typ siedziby ziemiańskiej.

Dworek wybudowany został prawdopodobnie w latach 1798-1800. Jak wyglądał pierwotnie nie wiadomo - przekształcono go w XIX w. kilkakrotnie. Budowniczym był Kacper Walewski herbu Kolumna, poseł na Sejm Czteroletni. Kacper Walewski z tacji spełnianych funcji był postacią popularną. Nowo wybudowany dworek gościł zatem wielu znakomitych ówcześnie ludzi i w któtkim czasie stał się jednym z ważniejszych ognisk życia towarzyskiego okolicy. Kacper Walewski zmarł w 1806r., natomiast jego żona Maria z Dąbskich Walewska gospodarowała w Nagłowicach od 1832 r. W tym CZasie otoczyła dworek parkiem sadząc modrzewie, lipy i graby.

W wyniku działów rodzinnych w 1853 r. Nagłowice nabył senator Kosicki z Koszyc i Zakrzowa, żonaty z Marią z Walewskich. Rodzina Kosickich mieszkała w Naglowicach w czasie Powstania Styczniowego. W 1878 r. Nagłowice dziedziczył Józef Kosicki, Zdolny gospodarz i administarator. Powiększył on dworek, założył nowy park, ufundował kościół i wytyczył cmentarz. Dzieci Józefa Koscickiego sprzedały Nagłowice w 1914 r. księciu Januszowi Radziwiłowi.

W 1928 r., na mocy działów familijnych, Nagłowice otrzymał książe Michał Radziwił i połączył sie ze swoimi dobrami - Oksą i Chyczą. W okresie międzywojennym książę wybudował obszerny pałac, który połączył z dworkiem Walewskich. Po zakończeniu II wojny światowej majątek rozparcelowano (ok 270 ha).


Do listopada 1945 r. pałac i dworek był w psiadaniu Związku Literatów Polskich. Przebywał tu równierz Paweł Jasienica. Kolejnym wieloletnim lokatorem był Państwowy Dom Dziecka, który zagospodarował dla siebie dwa obiekty.

Z okazji 400-lecia śmierci Mikołaja Reja, w 1969 r., w dawnym dworku Walewskich zorganizowano Izbę Pamięci \"Ojca literatury polskiej\".

W miejscu stojącego od 1953 r. obelisku (na tej samej bazie) ustawiono popiersie poety wykończone przez rzeźbiarkę Barbarę Zbożynę. Fundatorem pomnika był Amerykani, wykładowca na wydziale polonistyki Uniwersytetu Bleemington - profesor James Sohnort. Uporządkowano równierz prak i aleję starych dębów.

W 1977 r. Dom Dziecka odebrał nowo wybudowany blok gdzie przeniesiono kuchnię i jadalnię mnieszczące się dotychczas w dworku. Przystąpiono do remontu pałacu Radziwiłów, a dworek uległ dalszej dewastacji.

Dopiero w latach 80-tych, po gruntownej renowacji, od września 1988r. do świeżo wyremontowanych pomieszczeń dworku przeniesiono Gminną Bibliotekę Publiczną, która wraz ze stałą wystawą biograficzno - literacką zapoznającą z życiem i twórczością Mikołaja Reja, przyjeła nazwe \"Dworek Mikołaja Reja\" w Nagłowicach.