TRZMIEL

trzmiel uchwycony w trakcie pracy.

Są prawem chronionymi przedstawicielami liczącej wiele tysięcy gatunków rzeszy błonkówek (Hymenoptera). Rodzina trzmielowatych (Bombidae) w warunkach środkowoeuropejskich zakłada jednoroczne kolonie zwane gniazdami. W strefie umiarkowanej i tropikalnej te społecznie żyjące owady zakładają stałe kolonie. Samice trzmieli zimują. Z nastaniem wiosny, gdy zaczynają kwitnąć wierzby, klony, pierwiosnki, sasanki i inne wiosenne kwiaty, samice pobierają nektar i pytek kwiatowy i poszukują miejsc do założenia kolonii (stare gniazda i nory gryzoni, dziuplaste pnie, wykroty i inne). Z mieszaniny miodu, wosku i materii organicznej buduje komórkowe gniazdo. Do każdej z komórek składa po jednym jaju. Komórki są zasklepiane i samica ogrzewa je własnym gęsto owłosionym ciałem. Część komórek zapełnianych jest miodem, stanowiącym substancję zapasową na okres pobytu owada w gnieździe. Czerwie legną się po 4-7 dniach. Intensywnie karmione, po około 10-14 dniach tworzą kokony z wydzieliny gruczołów przędnych i przepoczwarczają się. Samice trzmieli ogrzewają również poczwarki. Po 2 tygodniach wylatują owady doskonałe, których całkowity rozwój trwa od 28 do 36 dni. Z jaj składanych od wiosny do połowy lata legną się robotnice pomagające później matce rodu w rozbudowie gniazda i spełniające w nim wszystkie funkcje opiekuńcze. Pyłek i miód znoszony do gniazda przechowywany jest w oddzielnych komórkach. Od sierpnia legną się samce, które odżywiają się pyłkiem kwiatowym. Jesienią robotnice i samce giną. Młode samice zimują i wiosną zakładają własne rody.

Owady te są chronione ze względów gospodarczych - zapylają bardzo wiele roślin, których nie odwiedzają pszczoły i inne melitofagi ze względu na głęboko osadzone nektarniki tych kwiatów. Na Nowej Zelandii uprawa koniczyny stała się możliwa po introdukcji trzmieli na te tereny. W Polsce występuje około 40 gatunków trzmieli. Do bardziej pospolitych i gospodarczo ważnych należą: trzmiel polny, trzmiel kamiennik, trzmiel łąkowy, trzmiel ziemny, brzmik cicholot i inne.

Stosowane w intensyfikowanym rolnictwie zabiegi agrotechniczne oraz stosowanie na szeroką skalę insektycydów doprowadziło do wyraźnego zmniejszenia się liczebności trzmieli w wielu rejonach kraju. Owady te mają również liczny zastęp wrogów naturalnych wśród ptaków i ssaków oraz pasożytów i drapieżców ze świata owadów, bakterii, nicieni i wirusów.

dodane na fotoforum: