W XVIII wieku, w miejscu gdzie dziś stoi Archiwum Państwowe mieścił się odwach. Co to takiego? Po prostu, chodzi o garnizon wojskowy.
Pamiętajmy, że Jan Klemens Branicki pełnił najważniejszą podówczas funkcję wojskową w państwie. Był w końcu hetmanem wielkim koronnym. A co to za dowódca bez wojska? Co prawda Branicki nie miał nigdy okazji by wykazać się w boju, ale półtoratysięczny garnizon miał.
Na początku był drewniany
Wracając jednak do budynku odwachu... Zapisy historyczne mówią, że powstał on w 1753 roku. Na początku był drewniany, deski pokryto wapnem.
W 1795 roku miasto zajęli Prusacy. Zburzyli oni dawny budynek i na jego miejsce postawili nowy, murowany odwach.
Wojskowi nie posiedzieli tam jednak długo. W XIX wieku budynek był dzierżawiony przez handlarzy. Na przełomie wieków istniała tam nawet jadłodajnia prowadzona przez Towarzystwo Trzeźwości...
W dwudziestoleciu międzywojennym dawny odwach zajęło stowarzyszenie chrześcijańskie, które prowadziło tu kawiarnię. Taką sama funkcję budynek miał w czasach okupacji niemieckiej. W 1941 roku powstał tam “Deutsches Hauskaffe”.
Od konserwatora do Archiwum
Budynek został zniszczony w 1944 roku, odbudowano go dopiero w latach 1953-
56. Nowe założenie odbiegało jednak od pierwowzoru. Na początku mieściła się tam siedziba konserwatora zabytków, a na poddaszu swoje projekty tworzył architekt Stanisław Bukowski. W 1960 roku dawny odwach przejęło Archiwum Państwowe.
dodane na fotoforum:
abi11 2009-09-23
Cekhaus - klasycystyczny budynek w centrum Białymstoku przy Rynku Kościuszki 4. Obecnie znajduje się Archiwum Państwowe naprzeciw którego jest umiejscowiony (od 2008 r.) pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego.
Budynek wybudowany w kształcie dworku szlacheckiego przez hetmana Jana Klemensa Branickiego w latach 1795-1807. Pierwotnie przeznaczony miał on być na zbrojownię, jednak ostatecznie służył jako magazyn sprzętu strażackiego.